Khuôn viên di tích Đình Ngọc Nhị, xã Gia Thủy

Từ thành phố Ninh Bình, du khách đi theo Quốc lộ 1A ngược về phía Hà Nội khoảng 10km đến ngã ba Gián Khẩu, rẽ trái theo đường 477 (đường 12A cũ) qua thị trấn Me qua cầu Đế (bắc qua sông Bôi) đến ngã ba Cầu Đế, rẽ phải theo trục chính (qua cầu Canh Bầu, thôn Minh Giang) khoảng 1,5km, đến UBND xã Gia Thủy, đi tiếp đến ngã tư thôn Mỹ Lộc, rẽ phải theo đường liên thôn khoảng 1km là đến di tích.

Đình Ngọc Nhị là nơi thờ Đinh Tiên Hoàng Đế, Thái Hậu Dương Vân Nga, Lý Thái Tổ Cao Hoàng Đế, Lý Thái Tổ Cao Hoàng Hậu, Đức thánh Nguyễn Minh Không và Thủy Tinh Ngọc Nương Công chúa, là những nhân vật nổi tiếng trong lịch sử dân tộc, gắn liền với các vương triều Đinh, Tiền Lê và Lý (từ thế kỷ X – XII) ở Ninh Bình. Tại đây còn lưu giữ được các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể có giá trị.

Đình Ngọc Nhị được xây dựng theo kiến trúc kiểu chữ Đinh (┴), gồm 2 tòa: Tiền đường và Hậu cung. Nhìn chung di tích còn giữ được những nét kiến trúc gốc thời Nguyễn.Với các hoa văn chạm khắc tinh xảo mang đậm phong cách kiến trúc thời Nguyễn, có giá trị cao về thẩm mỹ.

Trong các thời kỳ kháng chiến, Đình là nơi cất giấu vũ khí, lương thực (khu vườn phía sau di tích là nơi vườn xưởng cất giấu vũ khí), là nơi hội họp, tập kết của du kích và bộ đội địa phương.

Trải qua nhiều thế kỷ, với sự tác động của thời tiết, con người, sự tàn phá của chiến tranh, di tích đã nhiều lần chính quyền và nhân dân địa phương quan tâm, bảo vệ  và gìn giữ, trùng tu, tôn tạo. Hiện, di tích còn lưu giữ được nhiều hiện vật, đồ thờ tự quý như: 15 sắc phong của các triều vua Nguyễn, đại tự, bát hương, long ngai, nhang án....

Hàng năm, cứ vào ngày mồng 15 tháng Giêng, tiếng trống hội của thôn Ngọc Nhị lại vang lên mời gọi nhân dân trong làng và khách thập phương dự hội, với mong ước: dân khỏe, làng yên, mùa màng tươi tốt, hạnh phúc muôn người. Ngoài ra tại di tích còn tổ chức các ngày lễ khác như: lễ kỵ Mẫu (3/3), bụt sinh bụt đẻ (8/4); lễ Thượng Điền (24/6), kỵ Đức Thánh Trần (20/8); lễ kỷ niệm ngày mất Lê Lai và Lê Lợi (21,22/8), lễ Mộc Dục (15/12)…

Với những giá trị lịch sử, văn hoá và hệ thống cổ vật mang ý nghĩa to lớn, Di tích đình Ngọc Nhị được UBND tỉnh công nhận là Di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh vào năm 2015. Đây là một địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ và là điểm tham quan văn hoá hấp dẫn du khách gần xa.